Một thời gian dài đầu những năm 1980, khi gia đình tôi vừa chuyển từ Đà Nẵng về lại Sài Gòn, tôi sống như một kẻ mộng du chênh vênh bên rìa cuộc đời. Trong khu vườn ngoại ô đầy những ao hồ lau sậy mà gia đình tôi cư ngụ, tôi như một ẩn giả cách biệt hoàn toàn với đời sống xã hội. Không giao tiếp, không báo chí, không thông tin - hằng ngày, ngoài mối liên hệ với những người thân trong gia đình, những tiếp xúc buộc phải có của cuộc sống thường nhật - tôi hoàn toàn chìm đắm trong cô độc. Ở lỳ trong căn phòng vốn là một garage cũ được cải tạo sơ sài thành một phòng khách nhỏ kiêm phòng chứa sách và là nơi làm việc, tôi giam mình ở đó từ ngày sang ngày khác, tuần này sang tuần khác, tháng này sang tháng khác – trừ những sớm mai hay lúc chiều tà lang thang trong khu vườn rộng um tùm cây cối và tràn ngập cỏ hoang.
Thỉnh thoảng cũng có một vài người bạn đến thăm, nhưng khá hiếm hoi. Tôi thường tiếp bạn ngoài vườn, trên cỏ, ngồi uống rượu thưởng trà, chuyện trò, tranh luận về sách, về âm nhạc, về nghệ thuật, giới thiệu với nhau những sáng tác mới của mình – và chỉ có vậy. Khi bạn bè ra về, ngay lập tức tôi lại chìm nghỉm vào sự cô độc quen thuộc – một sự cô độc ít nhiều mang tính tự nguyện, đầy mê hoặc và bất khả kháng cự. Thế nhưng, đó lại là khoảng thời gian tôi sáng tác được rất nhiều.
Như một người lên đồng, tôi lao vào viết, viết, viết… Liên tục viết, xé bỏ, hoàn tất, xé bỏ, rồi lại hoàn tất. Hằng đêm khi mọi người đã yên ngủ, như một kẻ mộng du tôi trở dậy mở cửa phòng làm việc, ngồi vào đàn và lại bắt đầu cuộc hành trình vô định lang thang vào thế giới âm thanh đầy mộng ảo của mình cho đến tảng sáng. Đôi khi mệt mỏi, tôi ngủ vùi tại chỗ trên chiếc sofa mây cũ mà quên cả đóng cửa… Tôi nhớ những nửa đêm ánh trăng xanh huyền hoặc tràn vào nhà chảy loang trên sàn đến tận chân ghế tôi ngồi, nhớ những cơn mưa cuối hạ thầm thỉ rót bên thềm cho đến sáng, nhớ tiếng kêu khắc khoải của loài thiên di xa lạ nào đó vừa vắt ngang vòm trời đêm, mùi hương vô danh của cỏ dại vườn khuya cất lên từ bóng tối, khúc hát của lũ chim trời sớm mai đánh thức tôi khỏi giấc ngủ muộn, và ký ức… Tất cả những thứ đó đã đồng hành cùng tôi trên các cuộc hành trình hư ảo hằng đêm, đồng thời cũng lặng lẽ hòa tan vào các sáng tác của tôi một cách vô thức, để lại những dấu tích mơ hồ đâu đó trong âm nhạc, trong ca từ của các khúc hát…
Thoắt đó mà đã trên ba mươi năm trôi qua. Nhiều khúc hát tôi viết trong khoảng thời gian này đã được phổ biến và đã có được đời sống riêng của nó. Tuy vậy, cũng có một phần không nhỏ trong số đó tôi chưa có dịp phổ biến hoặc có thể mãi mãi chúng sẽ chỉ là những khúc ca dang dở, không bao giờ thực sự được hoàn thành. Một phần khác – dark side of the moon, có lẽ vậy – những ca khúc mà tôi muốn chỉ giữ lại cho riêng mình. (TTS)
Thỉnh thoảng cũng có một vài người bạn đến thăm, nhưng khá hiếm hoi. Tôi thường tiếp bạn ngoài vườn, trên cỏ, ngồi uống rượu thưởng trà, chuyện trò, tranh luận về sách, về âm nhạc, về nghệ thuật, giới thiệu với nhau những sáng tác mới của mình – và chỉ có vậy. Khi bạn bè ra về, ngay lập tức tôi lại chìm nghỉm vào sự cô độc quen thuộc – một sự cô độc ít nhiều mang tính tự nguyện, đầy mê hoặc và bất khả kháng cự. Thế nhưng, đó lại là khoảng thời gian tôi sáng tác được rất nhiều.
Như một người lên đồng, tôi lao vào viết, viết, viết… Liên tục viết, xé bỏ, hoàn tất, xé bỏ, rồi lại hoàn tất. Hằng đêm khi mọi người đã yên ngủ, như một kẻ mộng du tôi trở dậy mở cửa phòng làm việc, ngồi vào đàn và lại bắt đầu cuộc hành trình vô định lang thang vào thế giới âm thanh đầy mộng ảo của mình cho đến tảng sáng. Đôi khi mệt mỏi, tôi ngủ vùi tại chỗ trên chiếc sofa mây cũ mà quên cả đóng cửa… Tôi nhớ những nửa đêm ánh trăng xanh huyền hoặc tràn vào nhà chảy loang trên sàn đến tận chân ghế tôi ngồi, nhớ những cơn mưa cuối hạ thầm thỉ rót bên thềm cho đến sáng, nhớ tiếng kêu khắc khoải của loài thiên di xa lạ nào đó vừa vắt ngang vòm trời đêm, mùi hương vô danh của cỏ dại vườn khuya cất lên từ bóng tối, khúc hát của lũ chim trời sớm mai đánh thức tôi khỏi giấc ngủ muộn, và ký ức… Tất cả những thứ đó đã đồng hành cùng tôi trên các cuộc hành trình hư ảo hằng đêm, đồng thời cũng lặng lẽ hòa tan vào các sáng tác của tôi một cách vô thức, để lại những dấu tích mơ hồ đâu đó trong âm nhạc, trong ca từ của các khúc hát…
Thoắt đó mà đã trên ba mươi năm trôi qua. Nhiều khúc hát tôi viết trong khoảng thời gian này đã được phổ biến và đã có được đời sống riêng của nó. Tuy vậy, cũng có một phần không nhỏ trong số đó tôi chưa có dịp phổ biến hoặc có thể mãi mãi chúng sẽ chỉ là những khúc ca dang dở, không bao giờ thực sự được hoàn thành. Một phần khác – dark side of the moon, có lẽ vậy – những ca khúc mà tôi muốn chỉ giữ lại cho riêng mình. (TTS)
Ảnh trên: Birds Song (Kevin Tolman - Acrylic, collage, mixed media on canvas)
Khúc hát chim trời
Nhạc và lời: Trần Thanh Sơn (1985)
Khúc hát chim trời (Tam ca Thế hệ mới)
Một ngày tôi
Nhạc và lời: Trần Thanh Sơn (1984)
Một ngày tôi (Thanh Lam)
Ngứa cổ hát chơi
Nhạc và lời: Trần Thanh Sơn (1985)
Ngứa cổ hát chơi (Tam ca 3A)
4 nhận xét:
Hôm nay tình cờ nghe lại bài "Khúc hát chim trời" của chú, chợt nhớ lại những cảm xúc khi lần đầu nghe nó từ hơn 20 năm trước. Lúc đó chỉ là một cậu bé mới lớn, nhưng đã cảm thấy bài hát có một cái gì đó rất thoát tục, rất đặc biệt, cả trong phần nhạc lẫn phần lời.
Sau đó lại biết thêm bài "Ngứa cổ hát chơi", cũng mang một phong vị rất khác lạ, unique. Từ đó cháu đã nghĩ nhạc sĩ Trần Thanh Sơn phải là một người rất đặc biệt và ao ước được biết thêm về chú.
Tiếc là thời đó internet chưa phổ biến như bây giờ, nên không thể biết gì hơn ngoài cái tên và 2 bài hát.
Hôm nay nhân nghe lại bài hát, tìm trên mạng thì rơi vào blog này của chú. May mắn hơn nữa là đọc được bài này để biết hoàn cảnh sáng tác. Quả đúng là hoàn cảnh exceptionnel để tạo ra những bài hát exceptionnelles.
Rất vui đã "tìm thấy" chú, từ từ cháu sẽ đọc hết cái blog này của chú :-).
Rất vui và cảm động khi nhận được những đồng cảm (kể cả những lời khen tặng) cháu đã dành cho những bài hát của tôi. Như tôi đã viết trong một bài đăng trên trang blog của mình: Hát một bài hát cũ cũng đồng nghĩa với hát để nghe lại một thứ tiếng vang của giấc mộng lòng ta nay đã điêu tàn. Hy vọng hôm nay vẫn còn chút âm vang nào đó trong lòng cháu, khi nghe lại những bài hát này.
Quý mến!
TTS
Cảm ơn nhạc sỹ đã cống hiến cảm xúc của mình trên những cung bậc âm thanh. Đây là năm 2020 và khó có thể lột tả được khi lần đầu nghe bài hát này và xúc động hơn với năm sáng tác là năm 1985.
Tôi nghe bài này trên bản thu âm của 1 cô gái trẻ:
https://soundcloud.com/dzj3uljnh/khuc-hat-chim-troi
Thật tuyệt nếu có cơ hội được nghe tiếp những bài hát mới của nhạc sỹ, lấy cảm hứng từ bài hát này ạ.
Chúc nhạc sỹ cùng gia đình thật đầy sức khỏe và an nhiên với cuộc sống đầy phù hoa này.
Thân.
1 người Sài Gòn.
Cảm ơn lời chúc và sự đồng cảm bạn Ha Tue đã dành cho tôi, gia đình tôi cũng như với bài hát "Khúc hát chim trời". Sáng tác âm nhạc là khởi tạo một hành trình mà đích đến đôi khi chẳng phụ thuộc vào kẻ bộ hành. Hy vọng sẽ vẫn nhận được sự chia sẻ và đồng cảm của bạn dành cho những sáng tác này khác của tôi, dù có thể, chúng không còn là "khúc hát chim trời" ☺ Quý mến!
Đăng nhận xét