Điên mùa thu

 

 

Sài Gòn gần một tuần nay mưa vô độ. Tôi nghĩ... cái vụ mưa lem nha lem nhem suốt cả tuần thế này là do Trung tâm Dự báo khí tượng - thủy văn quốc gia đột nhiên nổi hứng tuyên bố mùa mưa năm nay ở phía Nam sẽ kết thúc sớm (!) Kinh nghiệm sống ở Sài Gòn cho thấy, cứ hễ dự báo của các nhà khí tượng Việt Nam nói nắng là mưa, nói mưa là nắng, và không nói gì hết là coi chừng giông lốc! Than vãn chuyện gió mưa lầy lội với tên bạn thì hắn cười hề hề bảo, mưa như thế cho Sài Gòn có tí hơi thu, buổi sáng mây xám bàng bạc, gió heo heo lạnh, tí màu thu cho những tâm hồn nghệ sĩ mấy ông mộng mị làm thơ!  Mà thơ thẩn cái nỗi gì? Tôi chẳng có bài thơ quái nào ca tụng mùa thu, dù rằng, người ta bảo mùa thu là mùa đẹp nhất dành cho thi ca. Âu Dương Tu kể chuyện đang đêm đọc sách nghe có tiếng động lạ ở hướng tây nam liền sai tiểu đồng ra xem thử, cậu bé xem xong vào thưa rằng chẳng thấy ai, chỉ có tiếng động phát ra từ những lùm cây, Âu Dương Tu bảo, đấy là tiếng của mùa thu đang đến. Rồi ông đưa câu chuyện có phần cổ quái đó vào bài phú Tiếng Thu nổi tiếng của mình (1). Sài Gòn không có mùa thu, tuyệt nhiên không, nên chắc chắn chẳng thể nghe thấy tiếng-mùa-thu hoặc giả “nức nở tiếng thở dài, tiếng vĩ cầm” (2) nào cả! Tìm trong tập bản thảo “Tâm thần phân lập” năm 1985 của mình, tôi thấy có mỗi một bài thơ này (đánh số hai mươi) dính dáng chút ít đến mùa thu, nhưng xem ra cũng chỉ là cái cớ. Mùa thu ở đấy chẳng có tí đẹp đẽ lãng mạn nào. Nó xấu xí, tối ám và bế tắt như tuổi trẻ của tôi những ngày tháng ấy, đã vậy, giọng điệu lại điên rồ! Đăng lên blog xem như một thoáng điên mùa thu của mình chăng? (TTS - 10.2018)

 

 

Hai mươi

 

 

Lũ chó mùa thu ốm đói chạy băng qua đường

Như một đám lá khô

                                 dồn vào nhau

Trên hè phố vắng

Những chuyến xe buýt say

Mỗi ngày, mỗi ngày

Chầm chậm bò lên dốc

Chở hồn tôi theo

                           không mục đích

Ngang qua phố tình em

                                     khép cửa

Mắt đục mờ

Chạy dài hàng bảng hiệu

Cấm đỗ ngày thường

Những đóa hoa vô hương

Đứng tựa cửa

                      nhìn theo

                                     nhìn theo

Câu hát buồn tôi rơi lại

Ngồi bên vũng nước

Soi mặt rồi ngửa cổ cười.

 

 

Lũ chó mùa thu ốm đói chạy băng qua đường

Mang theo cơn gió lạ

                                  tạt vào mặt em

Lời nguyền rủa

Tiếng đàn ai đó như phân bua

Chảy dưới chân cầu

                                cùng rác rưởi

Cũng chỉ là một cách

Để biện minh cho mình

Thêm một người tự sát

Thế giới này cũng chẳng rộng thêm hơn

Em cũng biết

Em cũng biết

Loài phù du cũng có cái lý của phù du

Mắt ta có thể đui mù

Nhưng còn trái tim

Làm thế nào để không ai có thể

                                                  bịt mắt dẫn ta đi

Đó lại là chuyện khác.

 

 

Lũ chó mùa thu ốm đói chạy băng qua đường

Theo chân người hát rong

                                         về phương Nam

Tìm ngôi-sao-lạ

Anh có thể có thể tin vào một Chúa Hài đồng

Cũng như tôi có thể chẳng tin vào gì hết

Điều mà tôi muốn nói

                                  (chẳng thừa đâu)

Hãy bảo cho tôi biết điều mà anh đang mong cầu

Bay đi và Đuổi theo

Cũng đã là giáo điều

Cho một tôn giáo mới

Tôi biết đám gió mục sư

Vẫn thường giảng đạo ngoài đồng

Cho bầy mục tử

Và những áng mây ơn lành

                                            che trên đầu

Thay cho vầng hào quang.

 

 

Lũ chó mùa thu ốm đói chạy băng qua đường

Em ngồi trên bệ cửa

                                hát theo

Bài đồng dao của loài bướm đêm

Ngủ trên cỏ mục

Hàng cột đèn cùng em

                                    làm khán giả

Vỗ tay chúc mừng

Vinh quang hằng ngày ta mê mỏi đuổi theo

Cũng chẳng khác bao nhiêu

Trò chơi kia vậy

Thử nhìn lại mặt nhau

Dưới ngọn đèn hư danh

                                      leo lét cháy

Bóng in lên tường

Những con số không bình phương

Vô nghĩa lý.

 

 

Lũ chó mùa thu ốm đói chạy băng qua đường

Lũ cao ốc chao người

                                  như muốn đổ

Một trăm tháp chuông

Đổ dồn tuyệt vọng

Khi bầy kiến mở cuộc hành hương

Diễu qua phố vắng

Và đám tang

                    con dế mèn

Kéo dài trên đại lộ

Đám mèo hoang trên nóc những mái nhà ngói đỏ rêu phong

Ngồi im mặc niệm

                             bóng hắt lên trời chiều

Cả tôi và em nữa

Hãy để đầu trần đi chân đất

Mặc kệ bầy quạ tai ương cười diễu cợt trên đầu

Ta chầm chậm đưa tang

Cùng đám nhạc công tỉnh lẻ

Hướng về ngoại ô

Bỏ lại sau lưng

                        Bùn lầy đô thị

Bỏ lại sau lưng

                        Bán buôn mặc cả hằng ngày

Hãy vịn lấy vai tôi

                             Nếu mệt

Lũ chó mùa thu ốm đói sẽ dìu ta đi.

                                   Trần Thanh Sơn

                           (Tâm thần phân lập - 1985)

 

(1) Âu Dương Tu (1007-1072): nhà văn, nhà thơ lớn, nhà sử học, chính trị gia và đồng thời là một nhà viết từ khúc xuất sắc đời Tống. “Thu Thanh” là bài phú nổi tiếng viết về mùa thu của Âu Dương Tu.

(2) Thơ Verlaine: “Les sanglots longs/ Des violons/ De l’automne” (Chanson d’automne). NS. Phạm Duy đã phổ bài thơ này thành ca khúc “Thu ca điệu ru đơn”: “Mùa thu nức nở tiếng thở dài, tiếng vĩ cầm…”

Ảnh trên: From Painting (Khánh Trường)