Không ngủ được

 

Không ngủ được. Mắt ráo hoảnh chong chong nhìn giàn dây leo xanh mờ ánh đêm ngoài khung cửa sổ trên balcon phía sau nhà. Những bông hoa vàng trong bóng tối có màu xám đục, cũng đờ đẫn như những con mắt không ngủ vật vờ trong khuya im. Không ngủ được. Có cảm giác bị treo lơ lửng trên biên thùy giữa giấc ngủ và sự tỉnh thức, giống một kẻ đang bị tra tấn bởi sự bất lực của chính mình với niềm khát khao được thả trôi mình vào quên lãng, vào trống không.

Bỗng nhớ câu thơ đầu tiên về sự mất ngủ khi mới ngoài hai mươi của mình: “Đôi mắt đêm mở mãi khôn nguôi/ Giấc ngủ đi hoang chuyền mình trong trí nhớ”. Nếu nhớ không lầm, hình như André Breton từng viết ở đâu đó một câu có liên quan đến chuyện mất ngủ, đại loại: “Khi ngừng ngủ con người trước hết trở thành đồ chơi của trí nhớ mình”. Than ôi, ở ý cực đoan, đó là một diễn tả hiện hữu đầy bi thảm!

 

E.M. Cioran, triết gia của bóng tối, của sự mất ngủ (Insomnia’s Philosopher – từ dùng của Charles Simic khi viết về Cioran) từng phát biểu: “…Phải biết mất ngủ là thế nào, người ta trở thành một người khác, người ta không còn là người đó nữa, không còn là hình hài đó nữa, tất cả đã dừng lại, và từ ‘ý nghĩa’ tuyệt đối không còn ý nghĩa nữa, thậm chí người ta còn không nghĩ đến chuyện đó nữa” (1). Có những đêm mất ngủ, tôi thấy tôi trôi lơ lửng trên trần nhà nhìn thân xác tôi trống rỗng nằm trên giường với đôi mắt chong chong ráo hoảnh!

 

Không ngủ được không ngủ được không ngủ được. Nếu nói không ngủ được vì nỗi ưu-thời-mẫn-thế chắc sẽ có hàng đống người cười vào mũi tôi, nhưng nếu nói không ngủ được chỉ đơn giản vì không-ngủ-được có lẽ cũng sẽ có đến hàng đống người cười rằng tôi nhiễu sự. Khi cuộc sống quanh ta đã dần biến thành một hí trường trơ tráo, mọi người quanh ta và kể cả ta, ai ai cũng buộc phải trở thành kịch sĩ diễn cho trọn vai hề của mình, liệu hằng đêm khi chỉ còn ta đối diện với ta, tâm hồn có thể khép mắt được chăng? Đời nay làm Khuất Nguyên khó lắm, càng khó hơn khi muốn làm lão ngư phủ gõ thuyền ca: “Thương Lang chi thuỷ trọc hề…” (2).

 

Một mình mình đối diện với một mình mình trong đêm khuya là một điều đáng sợ! Như thể chỉ còn một mình mình trên thế giới, một mình mình phải chống lại hư vô, một mình mình là đối thủ của thời gian!... Không ngủ được thật đáng ghét, nhưng đáng ghét nhất là phải chạy trốn cái ý nghĩ rằng mình không ngủ được, đồng thời, chạy trốn những bóng ma điêu tàn của quá khứ, những lá cờ rủ của những niềm khát vọng đã chết. Lật một cuốn sách, mở một cầm tấu khúc, hay rót cho mình một cốc rượu lớn là những cách tôi thường làm để chạy trốn cảm giác mình đang tan ra từng mảnh, đang khuếch tán dần vào bóng đêm cùng với sự mất ngủ. Chợt thấu hiểu bài đoản thi của nhà thơ Nguyễn Đức Sơn có lần được đọc: “Đốt lửa một mình trong đêm thâu/ Ta chợt nhận ra ta có một cái đầu? Mừng hết lớn!”.

Trần Thanh Sơn

(Tháng 4.2016)

 

(1) E.M. Cioran, Trò chuyện cùng Fritz J. Raddatz  (http://talawas.org/talaDB/showFile.php?res=2888&rb=0301)

(2) Khuất Nguyên, Ngư phủ (http://www.thivien.net/Khu%E1%BA%A5t-Nguy%C3%AAn/Ng%C6%B0-ph%E1%BB%A7/poem-OvVTBmqCMkMrRne4C_ufTQ)

 

Ảnh: Untitle (Dobrawa Barkala)