Ít ra cũng (...)

Tìm thấy sự tương đồng nào đó về trạng huống và tâm cảnh khi đọc lại một phát biểu của Albert Camus năm 1957: “Mỗi thế hệ đều tưởng mình có nghĩa vụ xây dựng lại thế giới. Có điều thế hệ của tôi lại biết rằng nó sẽ không xây dựng lại được thế giới ấy. Nhưng nhiệm vụ thế hệ tôi lại to tát hơn, đó là ngăn chặn một thế giới đang bị tàn phá. Thừa hưởng một lịch sử đồi bại, thời kỳ pha trộn những cuộc cách mạng thất bại, những kỹ thuật đang trở thành những điều điên rồ, những thần linh đã chết và những hệ tư tưởng kiệt sức, thời kỳ của những quyền lực tầm thường đủ sức hủy diệt nhưng không có sức thuyết phục ai, thời kỳ trí tuệ tự hạ mình đến mức chỉ để phục vụ cho thù hận và áp bức, cái thế hệ này của tôi, từ những phủ định của chính mình, đã phải gầy dựng lại ngay trong bản thân và xung quanh mình một chút gì giá trị còn sót lại đủ để tạo thành niềm kiêu hãnh sống và niềm kiêu hãnh chết!” (*).

Ngẫm và tự vấn mình về rất nhiều điều. Trên những ngả đường của những tan hoang đổ nát, những biến đổi dị dạng và thường trực bị đe dọa bởi sự trống rỗng, than ôi, thế hệ của tôi, cái thế hệ ngã ba đường bị bỏ rơi và bị quên lãng, chúng ta làm được điều gi để nếu không phải là góp phần “ngăn chặn một thế giới đang bị tàn phá” thì ít ra cũng là gầy dựng lại được trong bản thân và xung quanh mình một chút gì giá trị còn sót lại “để tạo thành niềm kiêu hãnh sống và niềm kiêu hãnh chết”? (TTS - 2.2024)

(*) Albert Camus - Diễn từ Nobel Văn chương 1957, Phạm Toàn dịch

Ảnh trên: From “Die Mauer” (Edgar Ende)